Informacja o wysokości opłaty za użytkowanie wieczyste to podstawowa wiedza, którą powinien posiadać potencjalny nabywca tego prawa. Zależy ona od wartości nieruchomości oraz od celu na kaki użytkowanie wieczyste zostało ustanowione.
Użytkowanie wieczyste ustanawiane jest zgodnie z art. 236 Kodeksu cywilnego na okres nie krótszy niż 40 lat i nie dłuższy niż lat 99. Tym samym znajomość tej podstawowej danej informacji ekonomicznej, oprócz oczywiście ceny jeżeli jest to nabycie na rynku wtórnym, udzieli nam odpowiedzi na pytanie o opłacalność nabycia tego prawa.
Zgodnie z art. 71 Ustawy o gospodarce nieruchomościami za oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. W zależności czy nieruchomość gruntowa jest oddawana w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu czy też w drodze bezprzetargowej podlega ona zapłacie jednorazowej ( w pierwszym wypadku) lub może być rozłożona na oprocentowane raty ( w drugi wypadku).
Opłatę roczną wnosi się do właściwego organu ( zależności kto jest właścicielem nieruchomości) przez cały okres użytkowania do 31 marca każdego roku. Na wniosek użytkownika wieczystego, złożony najpóźniej na 14 dni przed upływem terminu zapłaty kolejnej opłaty rocznej , właściwy organ może ustalić inny termin zapłaty. Nie może on jednak przekroczyć danego roku kalendarzowego.
Opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, zgodnie z art. 72 Ustawy o gospodarce nieruchomościami są ustalane według stawki oprocentowuj liczonej od ceny nieruchomości gruntowej. Stawka procentowa pierwszej opłaty za użytkowanie wieczyste wynosi od 15 do 25% ceny nieruchomości gruntowej.
Wysokość stawek procentowych opłaty rocznej wynosi od 0,35 ceny do 3% ceny w zależności od celu określonego w umowie o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Najniższa opłata jest w wypadku oddania nieruchomości gruntowej na cele obronności i bezpieczeństwa państwa , w tym ochrony przeciwpożarowej a najwyższa w wypadku oddania na inne cele niewymienione w katalogu zawartym w art. 72 Ustawy.
Zawsze, gdy nabywamy prawo użytkowania wieczystego musimy sprawdzić na jaki cel zostało to prawo ustanowione. W sytuacji, gdy użytkowanie wieczyste zostało ustanowione na więcej niż jeden cel to zgodnie z art. 73 Ustawy stawkę procentową opłaty rocznej przyjmuje się dla tego celu, który w umowie o oddanie w użytkowanie wieczyste został określony jako podstawowy.
Musimy pamiętać, że jeśli po oddaniu nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste nastąpi trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości to stawkę opłaty rocznej zmienia się stosownie do tego nowego celu.
Dla nabywców tego prawa jest również istotne, że uregulowania powyżej opisane stosuje się odpowiednio w wypadku nabywania udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej gdy ustanowiono odrębną własność lokalu, którego przeznaczenie jest inne niż cel, na który nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste lub nastąpiła zmiana korzystania z lokalu.
Powinniśmy również pamiętać, że właściwy organ może udzielić bonifikaty od pierwszej opłaty i opłat rocznych, a jest obowiązany do zastosowania takiej bonifikaty i to wysokości 50%, jeżeli nieruchomość gruntowa została wpisana do rejestru zabytków. Bonifikaty i sposób ich zapłaty, tak jak wysokość pierwszej opłaty i opłat rocznych są ustalane w umowie.
Bonifikaty te mogą być również cofnięte w wypadku spełnienia przesłanek przewidzianych art. 73 Ustawy. Stawka procentowa może być również podwyższona.
Opłat rocznych nie pobiera się od użytkowników wieczystych (określonych w art. 76 Ustawy o gospodarce nieruchomościami) którzy jednorazowo wnieśli opłaty roczne za cały okres użytkowania wieczystego.