Prawo użytkowania wieczystego jako prawo pośrednie pomiędzy prawem własności a ograniczonym prawem rzeczowym korzysta per anologiam bądź przez klauzulę odpowiedniego stosowania z przepisów o ochronie własności.

W przypadku, gdy osoba trzecia włada gruntem, który stanowi prawo użytkowania wieczystego i nie jest do tego uprawnione, wówczas użytkownikowi wieczystemu przysługuje roszczenie windykacyjne. Analogiczny środek prawny przysługuje użytkownikowi wieczystemu także w sytuacji gdy to właściciel narusza prawo użytkowania wieczystego gruntu.

Co istotne, użytkownikowi wieczystemu przysługują również uprawnienia wynikające z roszczenia negatoryjnego, na podstawie którego użytkownik wieczysty jest uprawniony do żądania i zaniechania naruszeń oraz przywrócenia stanu zgodnego z prawem.

W orzecznictwie wskazuje się również, że użytkownikowi wieczystemu przysługuje prawo do wystąpienia z roszczeniem o zakaz wykonywania służebności drogowych, jak również zniesienia służebności, które istnieją na gruncie objętym użytkowaniem wieczystym.

Istotne jest, że słusznie Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 20 czerwca 1984 r. (III CZP 26/84) wskazał, że w przypadku gdy osoba trzecia swoim bezprawnym działaniem bądź też zaniechaniem doprowadzi do degradacji gruntu objętego użytkowaniem wieczystym w ten sposób, że niemożliwe będzie wykorzystywanie tego gruntu zgodnie z jego przeznaczeniem, wówczas użytkownikowi wieczystemu przysługuje przeciwko takiej osobie roszczenie o naprawienie szkody, która powstała także przed ustanowieniem wieczystego użytkowania, nawet w przypadku gdy Skarb Państwa nie przeniósł na użytkownika wieczystego tego roszczenia.

Na koniec wskazać należy, że użytkownikowi wieczystemu na podstawie przepisów prawa cywilnego przysługuje także ochrona posesoryjna.
Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że mimo iż użytkowanie wieczyste jest prawem niejako na pograniczu prawa własności i ograniczonych praw rzeczowych do jego ochrony mają zastosowanie przepisy dotyczące prawa własności, które w najszerszy sposób zapewniają użytkownikowi wieczystemu swobodne posiadania i korzystanie z przysługującego mu prawa użytkowania wieczystego nieruchomości z wyłączeniem innych osób, w tym również właściciela gruntu.